Bireysel Hizmet Sunan Aracı Kurum DXtrade XT Hisse senetleri Opsiyonlar Vadeli işlemler Müşteri Hakkında Sorun Çözüm Sonuçlar Müşteri Hakkında Hindistan’ın en hızlı büyüyen aracı kurumlarından biri olan müşteri şirketin, Temmuz 2023 itibarıyla 11 milyon adet kayıtlı kullanıcısı bulunmaktadır. Aracı kurumun sunduğu platformda Hindistan’da işlem gören hisse senedi, yatırım fonu, türev araçlar, borsa yatırım fonu, dijital altın, döviz, emtia, vadeli işlem ve opsiyon gibi varlıkların alım-satımı yapılabilmekte, halka arz edilen hisse senetleri de satın alınabilmektedir. Şirketin misyonu, Hindistan’da alım-satım ve yatırım yapmayı basitleştirmektir. Sorun Uygulanan pazarlama kampanyaları ve Hindistan kriket kuruluşları ile yapılan iş ortaklıkları sayesinde, platformun kullanıcı adedinde bir sıçrama gerçekleşmek üzereydi. Müşteri adedinde beklenen bu sıçramanın sorun çıkarmaması için, kapasitesi 20 milyon kullanıcıyı ve günlük 35 milyon emri karşılayabilecek, yatay ölçeklenebilir bir emir ve risk yönetim sistemine ihtiyaç duyulmaktaydı. Yatay ölçeklemenin esnek bir yapıda olması da gerekmekteydi. Bu gereksinim, emir yönetim / risk yönetim sisteminde gerçekleşen her bir hareketin –gerek yeni, gerekse eskinin iptali şeklinde olsun–, hızlıca sonuçlandırılması anlamına gelmekteydi. Esneklik ihtiyacı şu şekilde ifade edilmişti: Tüm işlemlerin yaklaşık %40’ının bir seansın ilk ve son 30 dakikasında gerçekleşmesi gibi, normalde beklenmeyen bir dağılım ile karşılaşıldığında, sistem bu durumu sorunsuz halletmeliydi. Bir sistemde ortalama bir iş yüküne göre ayarlanmış olan sabit sayıda işlem düğümü (process node) bulunuyorsa, söz konusu sistemin kritik saatlerde, yani en yoğun günlerin açılış ve kapanış saatlerinde olumsuz etkilenmesi büyük ihtimaldir. Diğer yandan, düğüm adedi performansın en fazla olması gereken saatlere göre belirlenirse, müşteri bu sefer de kullanmadığı kapasite için fazladan bulut kaynak masrafına katlanacaktır. Esnek ölçeklendirme, bulut kaynak masraflarında %40’a varan tasarruf sağlayabilmektedir. İhtiyaçlarını böylece tespit etmiş olan müşteri, kullanmakta oldukları emir ve risk yönetim sistemini geliştirmiş olan yazılım şirketi ile görüşmeye başlamıştır. Halihazırdaki donanımın kapasite sınırına ulaştığını ifade eden söz konusu yazılım şirketi, mevcut sistemin bu çapta bir büyümeyi karşılayamayacağı şeklinde görüş bildirmiş, son yapılan stres testleri de iyi sonuç vermemiştir. Bunun üzerine başka bir yazılım şirketi arayan müşteri, Devexperts’i seçmiştir. Daha önce de bizimle iş yapmış olan aracı kurumun yönetici kadrosu, Devexperts’in yazılım kalitesinden ve sermaye piyasası alanındaki bilgi birikiminden memnun kalmıştı. Çözüm Projenin ana hedefi, geliştirilecek emir yönetim sisteminin şu özellikleri barındırması olarak belirlenmişti: Hindistan’ın önemli üç borsasında işlem yaptırılabilmesi: Ulusal Hisse Senedi Borsası (National Stock Exchange – NSE), Bombay Hisse Senedi Borsası (Bombay Stock Exchange – BSE), ve Mumbai Emtia Borsası (Mumbai Commodity Exchange – MCE). İhtiyaca göre ölçekleme: Devexperts’in hazırlayacağı emir yönetim sisteminin, aşırı yükü temizleyecek yeni bir hareket iletme kabiliyetine sahip olması. Gün başı mutabakat işlemlerinin gözardı edilebilir bir kesinti süresi içinde gerçekleştirilebilmesi. Kullanıcıların hesaplarına 7/24 ulaşarak portföy ve emirlerini görebilmeleri. Hedeflenen iş yükü: Hesap adedi 25 milyon, emirler ise günde 35 milyon. Şekil 1. Sistem tasarımı İstenen özelliklerin her biri, ayrı çalışma gerektirmekteydi. Süre kısıtı da olunca, sıfırdan yeni bir yazılım geliştirmek mümkün gözükmemiştir. Bu nedenle, Devexperts mevcut ürünlerinden DXtrade platformunu, ve ilişkili emir yönetim ve risk yönetim motorlarını kullanmaya karar vermiştir. Ekibimiz DXtrade’in senkronize bir kopyası üzerinde çalışmıştır. Bu sayede bir yandan ürüne gelen rutin güncellemeler aynen yansıtılmış, bir yandan da müşteri ihtiyaçlarının gerektirdiği uyarlamalar yapılabilmiştir. Yapı bu şekilde kurulduktan sonra, proje ekibinin önemli ürün güncellemelerini alması sadece birkaç saat sürmüş (ayda yaklaşık bin adet güncelleme işlemi), versiyonlar arası uyumsuzluk sorunları görülmemiştir. Projenin ilk aşamasında, Hindistan’ın üç borsası ile kurulacak bağlantıların altyapısı hazırlanmıştır. Bu aşama kapsamında tamamlanan işler: Hindistan’ın üç borsası ile bağlantıların inşa edilmesi: Ulusal Hisse Senedi Borsası (National Stock Exchange – NSE), Bombay Hisse Senedi Borsası (Bombay Stock Exchange – BSE), ve Mumbai Emtia Borsası (Mumbai Commodity Exchange – MCE). Bağlantıların her biri, kendi ikili protokolünü kullanmaktadır. Borsanın sermaye piyasası / vadeli işlem ve opsiyon segmentleri için ZIP sıkıştırma kullanılan ikili TCP protokolü uygulanması Borsanın birden çok sayıdaki hattına ağ geçidi kurulması Emir yönetim sisteminde gerçekleşen hareketlerin borsa ağ geçidine yönlendirilmesi. Şekil 2. Emir Yönetim Sistemi ve veritabanı paylaşımı Bir sonraki aşamada entegrasyonlar kurulmuş, emir ve risk yönetim süreçleri tanımlanmıştır: NSE SPAN teminatlandırma Metrik hesaplamaları Risk izleme aracı Gün başı mutabakatı NSE’ye özel, ilave emir türleri / bilgi alanları Pozisyon dönüşümü Şekil 3. Alım-satım iş akışı Devexperts, şunları yerine getirmek durumundaydı: İşlem gerçekleştikçe harekete geçen bir sistem kurmak. Borsalar mesajların yerine ulaşması ve sıralamasına dair garanti vermemektedir. Sistem, bunları kendi içinde halletmek zorundadır. Müşterinin aracılık sistemini DXtrade platformu ile entegre etmek. Sistemi kısa süre içinde kullanıma sunmak ve maliyet tasarrufu sağlamak için, Devexperts mevcut aracılık çözümünü müşterinin ihtiyaçlarına göre uyarlamak yolunu tercih etmiştir. Bu sayede etkin bir çalışma yapılmış ve ürün kısa sürede teslim edilmiştir. Şekil 4. Üst seviye tasarım ve devreye alım şeması “Günde 35 milyon emri karşılayabilecek istikrarlı ve ölçeklenebilir bir sistem kurmak kolay iş değildi. Müşteri ihtiyaçlarına göre uyarlayacağımız sofistike bir yazılım tasarlayıp geliştirmemiz gerekmekteydi. Ortaya çıkacak sistem iç bütünlüğünden taviz vermeksizin, çok büyük miktardaki emri sorunsuz işleyebilmeliydi. İtinalı planlama, inovatif düşünce ve müşteri ihtiyaçlarının çok iyi anlaşılması sayesinde, müşterinin sadece acil ihtiyaçlarını karşılamakla kalmayıp, ileride işlerinin daha da büyüme durumu için sağlam bir temel teslim ettik. Söz konusu alandaki en gelişmiş teknolojileri sağlam bir mimari ile birleştirerek, ağır iş yükünü asgari kesinti ve azami performans ile karşılayan bir sistem meydana getirdik.” — Mikhail, Devexperts solution architect Sonuçlar Müşteri ile işbirliği içinde çalışılan birkaç ay sonunda, Devexperts müşteriye ölçeklenebilir ve esnek bir yazılım çözümü sunmuştur. “Emir hacmimizi karşılayan bir çözüm üretme yolundaki azminizi takdir ettik. Devexperts ekibinin uzmanlığı, ileri düzey teknolojisi ve güçlü mimarisi operasyonel faaliyetlerimize seviye atlatmış, sektör içinde de örnek gösterilmemizi sağlamıştır. Ortaya koydukları mükemmel performans ve azimli çalışmaları için, çözüm mimarı ve tüm ekibe şirketimiz adına şükranlarımı sunarım.” — Program Yöneticisi, Müşteri
